31 maja 2017r. weszły w życie nowe przepisy karne dotyczące uchylania się od wykonania obowiązku alimentacyjnego
Zgodnie z nowelizacją przepisu art. 209 § 1 Kodeksu karnego osoba, której dług alimentacyjny (określony co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową) stanowi równowartość co najmniej trzech należnych świadczeń okresowych (zwykle miesięcznych), podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Dotychczas Kodeks karny przewidywał jako przesłankę odpowiedzialności „uporczywe uchylanie się” od obowiązku alimentacyjnego, co w praktyce dawało możliwość uniknięcia odpowiedzialności karnej w przypadku przekazania dziecku co pewien czas nawet niewielkiej kwoty tytułem alimentów. Jak podkreśla Ministerstwo Sprawiedliwości, wprowadzenie obiektywnego kryterium w postaci równowartości trzech świadczeń okresowych pozwoli zapobiec dowolności interpretacji w zakresie „uporczywości” w uchylaniu się od płacenia alimentów.
Surowszej odpowiedzialności podlega sprawca czynu, który naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Podlega on wtedy grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności nawet do lat 2. Dotyczy to sytuacji, gdy np. na skutek uchylania się przez jednego z rodziców od uiszczania renty alimentacyjnej drugi rodzic nie jest w stanie zakupić dla dziecka jedzenia, ubrań, środków czystości, lekarstw, czy też pokryć kosztów niezbędnego leczenia lub kształcenia.
Ściganie przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego. Natomiast jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa odbywa się z urzędu.
Dłużnicy alimentacyjni nie będą podlegać karze, jeśli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiszczą w całości zaległe alimenty.
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że skazani na karę pozbawienia wolności nie będą musieli odbywać kary w więzieniu. Mogą bowiem podlegać dozorowi elektronicznemu i pracować, by wywiązać się z ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego. Ministerstwo Sprawiedliwości wdraża program pracy więźniów, a przepisy Kodeksu karnego wykonawczego nakazują w pierwszej kolejności kierować do pracy skazanych z obowiązkiem alimentacyjnym.
Odpowiedzialność karna nie będzie dotyczyła sytuacji, w których obiektywnie, ponad wszelką wątpliwość, rodzic nie jest w stanie spełnić obowiązku alimentacyjnego, np. z uwagi na własne ubóstwo spowodowane bezrobociem. Ministerstw Sprawiedliwości zapewnia, że nowe regulacje dotyczyć będą tylko tych dłużników alimentacyjnych, co do których(z ustaleń postępowania) będzie wynikać, że stać ich na płacenie alimentów, ale uchylają się od tego obowiązku z przyczyn niedających się zaakceptować moralnie, ani społecznie. Nowe przepisy obejmować przy tym będą tylko te przypadki, które zaistnieją już po wejściu w życie ustawy.
Skuteczność ściągalności alimentów jest obecnie w Polsce bardzo niska. Nowelizacja Kodeksu karnego oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ma polepszyć tę sytuację, a wprowadzone zmiany chronić nie tylko interes i dobro dzieci, lecz także wszystkich podatników.
Źródło:
– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
Artykuł powstał przy współpracy z
adw. Agnieszką Marciniak
Kancelaria Adwokacka
Grunwaldzka 519e/2
62-064 Plewiska
tel. + 48 600 364 964
www. acadwokat.pl
